Υπό Γεωργίου - Μιχαήλ Δ. Καραχάλιου.
Μετά την δολοφονία της Αμαλασούνθας το 535 Ιουστινιανός βρήκε την αφορμή που ζητούσε για να εισβάλλει στην Ιταλία. Βυζαντινός στρατός άρχισε την εισβολή από τη Δαλματία υπό τη διοίκηση του στρατηγού Μούνδου, ενώ ο Βελισάριος αποβιβάστηκε στη Σικελία. Το 536 ο Θευδάτος μετά από συνεχείς στρατιωτικές αποτυχίες χάνει τον θρόνο του και αποκεφαλίζεται από τους Γότθους ευγενείς. Ο Ουΐτιγης, σύζυγος της Ματασούνθας, κόρης της Αμαλασούνθας, γίνεται βασιλιάς και ζητά ειρήνη από τον Ιουστινιανό, αλλά το αίτημα του απορρίπτεται. Το 535 ο Ουΐτιγης ζητά ξανά ειρήνη, αλλά χωρίς ανταπόκριση. Το 539 εισβάλλει από τα βορειοδυτικά ο Φράγκος βασιλιάς Θευδίβερτος με καιροσκοπικές διαθέσεις πολεμώντας κατά Γότθων και Βυζαντινών. Ο Βελισάριος τον κατηγόρησε όχι μόνο ως προδότη της συμμαχίας με τον Αυτοκράτορα αλλά και της κοινής ορθόδοξης πίστης ( Προκόπιος, Πόλεμοι Ιουστινιανού, ΣΤ, 25, 19 -23 ). Ο Θευδίβερτος μπροστά στην κατακραυγή των συμπολεμιστών του, επειδή πολεμούσε κατά των ομοθρήσκων Βυζαντινών, αναγκάστηκε να υποχωρήσει. Εδώ πρέπει να σημειώσει ότι από τους πέντε λαούς των βαρβάρων της Δύσης, ήτοι Οστρογότθους, Βησιγότθους, Βανδάλους, Βουργουνδούς και Φράγκους, μόνο οι τελευταίοι ήταν ορθόδοξοι, πάντες οι υπόλοιποι ήταν Αρειανισταί. Το μοναδικό ορθόδοξο βασίλειο στη Δύση ήταν των Φράγκων, που υπό την ηγεσία της δυναστείας των Μεροβιγγείων βασιλέων ακολουθούσε την ορθή πίστη των τεσσάρων, μέχρι την εποχή εκείνη, οικουμενικών συνόδων. Οι Μεροβίγγειοι βασιλείς των Φράγκων ήταν οι μόνοι στην Δύση που εδέχοντο την ορθή πίστη της Νικαίας, ήτοι τον Χριστό ως ‘‘ Θεό αληθινό εκ Θεού αληθινού γεννηθέντα, ου ποιηθέντα, ομοούσιον τω Πατρί ’’.
Το 540 ο Βελισάριος απελευθερώνει την Ραβέννα και ο Ουΐτιγης στέλνεται στην Κωνσταντινούπολη ως ''προστατευόμενος '' του Αυτοκράτορα Ιουστινιανού.
Νέος βασιλιάς των Γότθων γίνεται ο Ιλδίβαλδος, αλλά το Μάϊο του 541 δολοφονείται από τους Γότθους και γίνεται βασιλιάς ένας άγνωστος Ρούγκος, ο Ελάριχος, για να δολοφονηθεί και αυτός με τη σειρά του από τον ανεψιό του Ιλδιβάλδου τον Βάδβιλα, που έγινε γνωστό σε μας με το υποκοριστικό Τωτίλας και ο οποίος έγινε βασιλιάς.
Μόλις ο Τωτίλας ανέβηκε στο θρόνο άρχισε την αντεπίθεση κατά των Βυζαντινών και σημείωσε σημαντικές επιτυχίες. Κατά την εποχή εκείνη ο Βελισάριος απουσίαζε στην Ανατολή πολεμώντας κατά των Περσών. Λόγω της μεγάλης έκτασής της, η βυζαντινή αυτοκρατορία πολεμούσε, πολλές φορές, συγχρόνως σε δύο και τρία μέτωπα. Η κακή τροπή των πολεμικών πραγμάτων στην Ιταλία ανάγκασε τον Ιουστινιανό να διατάξει τον Βελισάριο μας γυρίσει στην Ιταλία, αλλά τον ανακάλεσε μετά από μικρό χρονικό διάστημα γιατί ο κίνδυνος στο Περσικό μέτωπο ήταν πολύ μεγάλος. Κατά τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του στην Ιταλία ο Βελισάριος διέθετε 4.500 άντρες και αργότερα περίπου 7.000. Οι στρατιωτικές δυνάμεις αυτές ήταν πολύ μικρές σε σχέση με τις δεκαπέντε χιλιάδες ανδρών που του είχε δώσει ο Ιουστινιανός προκειμένου να διαλύσει το κράτος των Βανδάλων στην Βόρειο Αφρική.
Το 550 ο Τωτίλας καταλαμβάνει την Ρώμη, η υπομονή του Ιουστινιανού εξαντλείται και αρχίζει η μεγάλη βυζαντινή αντεπίθεση.
Το 551 ο στρατηγός Ναρσής επικεφαλής των αυτοκρατορικών στρατευμάτων καταλαμβάνει τη Δαλματία και το 552 καταστρέφεται ο γοτθικός στόλος σε ναυμαχία κοντά στην Αγκώνα, έξω από την Sena Gallia ( Sinigalia ). Μετά από αυτό το ναυτικό συμβάν εξαφανίζεται οριστικά ο γοτθικός στόλος από το πρόσωπο της ιστορίας.
Στις 6 Ιουνίου 552 ο Ναρσής με 18.000 στρατό καταλαμβάνει την Ραβέννα. Επακολουθεί μάχη στην περιοχή Busta Gallorum ( σε ανάμνηση της νίκης των Ρωμαίων επί των Γαλατών το 295 π. Χ. ) εκεί συντρίβεται ο γοτθικός στρατός και φονεύεται ο Τωτίλας.
Νέος βασιλιάς των Γότθων γίνεται ο Τεΐας που προβάλλει την ύστατη αντίσταση κατά των αυτοκρατορικών δυνάμεων.
Το 552 διαλύεται η οστρογοτθική στρατιά σε διήμερη μάχη στο Mons Lactaricus ( Monte Lettere ) νότια της Νεάπολης από τους βυζαντινούς υπό την διοίκηση του Ναρσή. Αυτό είναι και το τέλος της κυριαρχίας των Οστρογότθων στην Ιταλία.
Τον Ιούνιο του553 ο Βασιλιάς των Φράγκων Θευδίβαλδος στέλνει μια στρατιά Φράγκων και Αλαμανών στην κοιλάδα του Πάδου.
Το 554, προς το τέλος του καλοκαιριού, ο Ναρσής διαλύει τους Φραγκό - Αλαμανούς σε μία μάχη στις όχθες του ποταμού Κασουλίνου ( Volturno ) κοντά στην Κάπουα. Αυτό είναι το νικηφόρο τέλος του πολέμου του Ιουστινιανού στην Ιταλία που κράτησε δεκαοχτώ χρόνια και ερημώσει τελείως την χώρα. Η βυζαντινή κυριαρχία είναι πλήρης σε όλη την Ιταλία από την μια άκρη ως την άλλη και '' ουαί τοις ηττημένοις ''. Ένα ανώνυμο χρονικό της εποχής εκείνης λέει σχετικά: '' Ο πατρίκιος Ναρσής έδωσε ξανά την Ιταλία στην Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και ανήγειρε ξανά τις γκρεμισμένες πόλεις και, καταστρέφοντας τους Γότθους, έδωσε ξανά στους λαούς της Ιταλίας την παλιά τους χαρά '' ( Monumenta Germaniae Historica , Auctores Antiquissimi (MGH, AA), IX, 267, 337, Berlini 1877 - 1898 ).
